Làm vua Macedonia Pyrros của Ipiros

Can thiệp tình hình Macedonia

Vào năm 298 TCN, Macedonia bị phân chia giữa Antipatros ở miền tây và em là Alexandros V ở miền đông (sông Axios ở ranh giới).[6] Sau một số cuộc giao chiến, Alexandros yếu thế, phải cầu viện Demetrios và Pyrros.

Năm 294 TCN, Pyrros xua quân đánh Macedonia, phục hồi can bằng quyền lực giữa Antipatros và Alexandros. Để hậu tạ, Alexandros tặng Pyrros một phần đất của Molossis- và thành phố Ambrakia (nay là Arta, Hy Lạp). Sau đó, Pyrros lập Ambrakia làm thủ đô vì thấy có đường ra biển.[6]

Chiến tranh với Demetrios

Ít lâu sau, Demetrios giết Alexandros V rồi lên làm vua Macedonia. Sau khi chị Pyrros (tức vợ của Demetrios) chết, Demetrios công khai tấn công Ipiros. Pyrros mang quân đi đánh, nhưng không gặp được Demetrios. Pyrros chỉ chạm mặt với hậu quân mà Demetrios để lại tại Macedonia, do Pantauchos chỉ huy. Trận đánh diễn ra dữ dội và Pantauchos đã thách Pyrros đánh tay đôi. Pyrros chấp nhận và hai đoàn quân ngừng giao chiến để quan sát cuộc tỉ thí. Thoạt tiên, Pyrros và Pantauchos dùng giáo, rồi họ sáp lại gần nhau hơn và rút kiếm ra. Pyrros bị một vết thương nhưng cũng đáp lại đích đáng với hai cú đánh trời giáng lên Pantauchos, một ở vai và một ở cổ. Sau đó Pyrros định giết Pantachos nhưng không được vì thuộc hạ đã ùa ra cứu khi Pantauchos ngã. Được cổ vũ bởi chiến thắng của Pyrros, quân Ipiros nhất tề xông lên đánh tan phương trận Macedonia và bắt 5000 tù binh.[12]

Sau trận đánh đó, Pyrros phát triển tấn công vào Macedonia. Người Ipiros đã hầu như chiếm được toàn bộ vương quốc này. Rất nhiều binh sĩ Macedonia chạy sang hàng ngũ của Pyrros. Pyrros quyết định không mạo hiểm đánh một trận tử chiến mà đề nghị ký kết với Demetrios một hòa ước. Demetrios cũng sẵn sàng hòa hoãn vì không muốn bị suy yếu vì cuộc chiến tranh với Pyrros trong khi có thể chiếm các vương quốc giàu có ở phương Bắc. Sau đó, Demetrios triệu tập 10 vạn quân tinh nhuệ và 500 chiến thuyền chuẩn bị Bắc chinh. Các vua phương Bắc bèn tìm cách gây rối loạn nội bộ của Demetrios. Họ đã gửi thư từ và sứ giả đến gặp Pyrros và thuyết phục Pyrros tận dụng thời cơ Demetrios chinh chiến ở phương Bắc để chiếm hết Macedonia. Pyrros đồng ý, phần nhiều là vị Demetrios đã cướp đi vợ Pyrros cùng với đảo Corcyra. Sau khi Antigone qua đời, Pyrros đã cưới thêm nhiều người vợ khác để mở rộng quyền lực. Lanassa có của hồi môn là hòn đảo Corcyra. Bà ghen tuông khi Pyrros quá chăm chút những bà vợ người ngoại tộc[13] nên bỏ về Corcyra và mời Demetrios đến. Lập tức, Demetrios phái hải quân đến và lấy luôn cả hòn đảo này lẫn Lanassa.[14] Đó là một vùng đất quan trọng trong vương quốc của Pyrros.

Khi Demetrios đang chinh chiến ở phương Bắc, Pyrros đã xâm lược Macedonia từ phương Nam và chiếm Beroea - một thành phố quan trọng ở miền nam Macedonia. Demetrios phải kéo quân về về giao chiến với Pyrros. Nhưng nhiều binh sĩ người Beroea trong quân đội của Demetrios không muốn đánh nhau vì thấy Pyrros khoan hồng với tù binh, khác với Demetrios vốn trịch thượng và tàn ác. Pyrros cũng cài một số gián điệp vào hàng ngũ Macedonia. Những người này đã kêu gọi binh lính đầu quân cho Pyrros vì đây là một vị tướng tốt. Cuối cùng, phần lớn quân chủ lực Macedonia đã đào ngũ theo Pyrros và Demetrios buộc phải cải trang, bỏ trốn để giữ mạng sống.

Bấy giờ Lysimachus đang quấy rối Demetrios ở phương Bắc, và yêu cầu Pyrros phải chia sẻ Macedonia với mình. Vì không tin chắc vào sự trung thành của người Macedonia nên Pyrros đồng ý. Pyrros bèn ký hòa ước với Demetrios, rồi sau đó Demetrios tiến đánh lãnh thổ của Lysimachos ở Tiểu Á. Nhưng khi Demetrios dẫn quân đi, Pyrros liền kích động thần dân người Thessaly của Demetrios nổi loạn. Pyrros cũng vây đánh một số thành phố của Demetrios. Nhưng sau khi Demetrios thua trận ở Syria, Lysimachos bất ngờ tấn công Pyrros, chiếm được nhiều lương thảo và gây tổn thất nặng nề cho quân đội của Pyrros. Sau đó bằng cách hối lộ, tung tin đồn và khơi dậy lòng tự tôn của người Macedonia, Lysimachos thuyết phục được dân Macedonia quay sang chống lại Pyrros. Thấy tình thế không thuận lợi, vào năm 284 trước Công Nguyên, ông lui quân về Ipiros, để cho Lysimachos làm vua Macedonia.[15][16]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Pyrros của Ipiros http://classics.mit.edu/Plutarch/pyrrhus.html http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/... http://www.gutenberg.org/etext/27240 http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_syriaca... http://www.livius.org/ps-pz/pyrrhus/pyrrhus01.html http://www.pen-and-sword.co.uk/?product_id=1941 http://books.google.com.vn/books?ei=t6bYTdKiDIWmuQ... http://books.google.com.vn/books?id=1_fwo9-URNEC&p... http://books.google.com.vn/books?id=ByUJAAAAQAAJ&p... http://books.google.com.vn/books?id=PJ0YAAAAIAAJ&p...